فیلـم کوتاه چیست؟

دانلود سریال خارجی

تعریف فیلم دیدنی کوتاه
در وهله اول نیازمندشناخت ارزیابی جوانب مختلف ساختاری‏و در وهله بعدی تعیین اهمیت ی اجتماعی‏است. این نوشته تلاش دارد از ابهامهای‏موجود در تعاریف فیلم زیبا سازان ونظریه‏پردازان فیلم دیدنی کوتاه دوری گزیده بر اساس واقعیتهای گریزناپذیر موجود،نبرخی واقع‏گرا به فیلم زیبا کوتاه داشته باشد.شاید بتوان این مقاله را آسیب‏شناسی فیلم زیبا ‏کوتاه تلقی کرد چرا که از نظر نگارنده، فیلم زیبا ‏کوتاه دچار بیماری های کشنده متعددی است‏که معرفت آنها جهت نجات آن حیاتی به‏نظر می‏رسد.
لحن بدبینانه این نوشته تنها از سردلسوزی است وگرنه نگارنده به عنوان یک‏فیلم دیدنی ساز کوتاه هیچ دشمنی‏ای با این نوع‏هنر(؟)نداشته ندارد.
● فیلم دیدنی کوتاه از چند جنبه قابل ارزیابی ‏است:
۱) زمان:
فیلـم کوتاه با توجه به عنوان آن فیلـم ی‏است طول زمانی کوتاه، و از این منظروجه افتراق آن با فیلـم های بلند و نیمه‏بلندآشکار می‏شود. می‏توان طول زمانی آن رااز چند ثانیه تا سی دقیقه در نظر گرفت امامساله می‏توان فیلم جالب کوتاه سی‏دقیقه‏ای رامتصور شد چرا که اکثریت قریب به اتفاق‏فیلم زیبا های کوتاه تولید شده طول زمانی زیاد کمی (حداکثر پانزده دقیقه) را دارند. این‏اندیشه حداقلی که معلوم نیست از کجا به ذهن‏فیلـم سازان رخنه کرده است سبب موارد ‏بسیاری است که در نقد جنبه‏های دیگربه آن خواهیم پرداخت.
۲) عوامل:
آنچه در رابطه با عوامل فیلم جالب کوتاه به‏ذهن می‏آید یک دستگاه دوربین به همراه‏عده معدودی عوامل است که این عوامل دراکثر موارد صفت تازه‏کار را یدک می‏کشند.واقعیت آن است که فیلم زیبا کوتاه مختص‏افرادی است که در ابتدای راه سینما هستند و این خود بدان مفهوم است که فیلم جذاب کوتاه‏پلکانی برای صعود به عرصه فیلم زیبا سازی‏بلند حرفه‏ای است. هر چند فیلم زیبا سازان ونظریه‏پردازان فیلم زیبا کوتاه بشدت این مسئله‏را رد می‏کنند اما تناقضات موجود میان‏ادعاهای آنان واقعیتهای موجود، قویاًنشانگر این موضوع است. کوچ فیلم زیبا سازان‏موفق فیلم دیدنی کوتاه به عرصه فیلم دیدنی حرفه‏ای،کوچی که همیشه بی‏بازگشت بوده است‏مؤید این نظر است. دلایل این امر را در جای‏دیگر این متن عنوان خواهم کرد.
در عنوانبندی فیلم دیدنی های کوتاه،فیلم جالب نامـه ‏نویسی، کارگردانی، تدوین و گاه‏حتی فیلم جالب برداری بر عهده نفر قرارگرفته است. این امر نشانگر آن است که‏ظاهراً بحث تخصص در یکی از رشته‏ها درعرصه فیلم دیدنی کوتاه کلاً مردود شناخته شده‏است. اکثرا ما فیلم زیبا سازان به دلایلی که در پی‏خواهد آمد، علاقه داریم تمام کارهای فنی وغیرفنی فیلم دیدنی را خودمان انجام دهیم.
یکی ازدلایل این مسئله درک سطحی و غلط ما ازنظریه مؤلف است که ما را وامی‏دارد تمام‏کارهای یک فیلم زیبا را از فیلم زیبا نامـه گرفته تاتدوین، خودمان بر عهده بگیریم به این‏طریق حس کنیم که فیلم جالب تولید شده دقیقاًمتعلق به شخص ماست.
در حالی که هیچ‏یک از نظریه‏پردازان و فیلم جذاب سازان تئوری‏مولف چنین ادعایی نداشته‏اند. دلیل دیگرعدم وجود عوامل کارشناس در رشته‏ای‏ویِژگزینشه است. وقتی من به عنوان کارگردان به‏این مسئله فکر می‏کنم که فلان فردی که‏تدوین می‏کند تخصصش در میزان من و درخوش‏بینانه‏ترین حالت کمی بیشتر از من‏است. به این نتیجه می‏رسم که خودم‏شخصاً این کار را بر عهده بگیرم.
از سوی‏دیگر، در عرصه فیلم زیبا کوتاه فردی بیشترین‏ارزش را دارد (شاید خوب باشد که عبارت ‏ام‏را تصحیح کنم: تنها فردی که ارزش را دارد)کارگردان است و افراد دیگر از فیلم جذاب نامـه ‏نویس‏گرفته تا صدابردار و… نقش سیاهی لشکررا دارند.
همین امر سبب می‏شود که تعدادکارگردانان فیلم زیبا کوتاه به گونه‏ای غیرقابل‏باور بیشتر از عوامل دیگر باشد و واقعا ًکدام یک از ما می‏توانیم مثلاً تدوینگر فیلم دیدنی ‏کوتاهی را نام ببریم که کارش تنها تنها تدوین باشد. عملکرد مسئولین امر هم مزیدبر علت است.
در جشنواره انجمن سینمای ‏جوان به غیر از کارگردان دیگر عوامل‏فیلم جالب ها هیچ جایزه‏ای دریافت نمی‏کنند چراکه اساساً جایزه‏ای جهت آنها در نظر گرفته‏نشده است یا در همین جشنواره تازه‏تأسیس «سونی»، که شعار آن ببهتر ی‏نشانگر روش اندیشه برگزارکنندگان آن است:برترین کارگردان مناسب دریافت جایزه‏است.
یعنی در یک فیلم زیبا کوتاه ممکن است تدوین‏خوب نظر ما را جلب نماید اما تدوینگر به‏چشـم نمی‏آید، شاید فیلـم برداری یک فیلم جالب ‏چشـم ما را بنوازد اما شخص فیلـم بردارهرگز دیده نمی‏شود. پی‏آمد این امر هجوم‏ تمام به سمت کارگردانی است پی‏آمد آن‏هم ضعف چشـم گیر فیلم جالب نامـه ، تدوین،فیلم جذاب برداری و در نهایت هم خود کارگردانی‏است.
واقعا ً اگر از منظر عوامل به فیلم جالب کوتاه‏نبعضی بکنیم به چه نتیجه‏ای می‏رسیم؟ فیلم زیبا ‏کوتاه یعنی دوربین و یک عده آدم که‏تعدادشان هر چقدر کمتر باشد خوبتر است،فیلم زیبا کوتاه یعنی جلوه‏های جهت صفر،جلوه‏های رایانه ی صفر، فیلـم کوتاه یعنی‏قهر با تکنولوژی، فیلم زیبا کوتاه به مفهوم چند نفرآدم که هر چقدر تعدادشان کمتر باشد بهتراست.
۳) مخاطب:
فیلم جذاب کوتاه به جز ما (دست‏اندرکاران‏فیلم جالب کوتاه) مخاطب دیگری ندارد. منظورم‏از مخاطب انبوه آدم هایی است متعلق به‏سن و طبقات مختلف.
مخاطب از فیلـم کوتاه گریزان است. چرا؟چون فیلم جذاب کوتاه فاقد یکی از عناصر ذاتی‏هنر است. مخاطب به چه چیزی احتیاج داردتا فیلم جالب ی را تحمل نماید ؟ لذت، این دقیقاً آن‏چیزی است که فیلم جالب کوتاه از یاد برده است.
داستان شخصیت عناصری هستند که‏مخاطب را جذب می‏کنند.
جریان به مفهوم آن‏چیزی که یقه تماشچنانچه را بگیرد و روی‏صندلی بنشاند شخصیت همان فردی ‏است که تماشچنانچه با او همذات‏پنداری‏می‏کند. با او می‏خندد، گریه می‏کند. خشمگین می‏شود و…. و این دو عنصر(داستان شخصیت ) در فیلم جالب کوتاه یافت‏نمی‏شوند به همین خاطر فیلـم کوتاه ازنظر مخاطب عام به مفهوم هیچ. به مفهوم عرصه‏ای‏که عده‏ای اندیشه ات کلی و کلیشه‏ای و اکثرا ‏مبهم خود را به ناشیانه‏ترین وجه ارائه‏می‏دهند. فیلم جذاب کوتاه نوعی اندیشه‏نگاری‏ابتدایی است. کدام فیلم جالب کوتاهی خنده بر لب‏ما آورده است؟ کدام فیلـم کوتاهی غمگینمان‏کرده یا به هیجانمان آورده است؟ عاشق‏کدام فرد فیلم زیبا کوتاه شده‏ایم و باکدامشان همذات‏پنداری کرده ‏ایم و ازکدامشان متنفر شده‏ایم. وقت ی جریان وفرد نداشته باشیم بایستی قید مخاطب رابزنیم. و وقتی مخاطب نداشته باشیم انگارکه فیلـم ی نساخته‏ایم. چون فیلـم ی که دیده‏نشود انگار که اصلاً وجود ندارد، چون هنربدون مخاطب به مفهوم هیچ.
۴) محتوا:
فیلم جالب های تولید شده را نگاه کنیم. چه‏می‏بینیم؟ فکر، پیام، شعار و انتزاع. اینها آن‏چیزهایی هستند که فیلم جالب کوتاه را اشباع‏کرده ‏اند. تشبیه ‏ها و استعاره‏های مغلق ومغلط، محیط فیلم زیبا کوتاه را مسموم کرده ‏اند.بعضی حتی خودمان هم از ابهام‏استعاره‏هایمان سرگیجه می‏گیریم. ایجازما گاه به میزانی می‏رسد که دیگر چیزی برای ‏دیدن نمی‏ماند.
فیلـم کوتاه عاری از احساس است جهت چه که‏ما فکر می‏کنیم همین که نشان دهیم پدرفردی مرده، کار تمام است نمی‏دانیم که‏انتقال حس یکی از بنیانی‏ترین وظایف‏هنر است.
در فیلم جذاب کوتاه از گرمای حس خبری‏نیست ما فضای فیلم دیدنی کوتاه صد درجه زیرصفر است.
محتوای فیلم جالب کوتاه فقط اندیشه‏های‏ابتدایی ماست و معلوم نیست ما که به‏اقتضای سنمان، در ابتدای راهیم چطور ‏می‏خواهیم انتهای راه را به دیگران نشان‏بدهیم. می‏خواهیم در عرض پنج دقیقه جهان ‏و بشریت را نجات دهیم، غافل از اینکه کسی ‏که بایستی نجات یابد خود ما هستیم که در دام‏کوته‏فکری خودبزرگ‏بینی گرفتارشده‏ایم.
۵) سرمایه:
فیلم زیبا کوتاه یعنی اینکه از هیچ فیلم جالب ‏بسازیم. عوامل بازیپرهزینه را از میان‏دوست آشنا انتخاب کنیم. لوکیشنها رامحدود به چهاردیواری خانه خودمان یاهمسایه‏مان بکنیم، مواد خام را به حداقل‏برسانیم و زمان را در محدوده الی سه‏روز متوقف سازیم. فیلم زیبا کوتاه به مفهوم اینکه باجیب خالی فیلم زیبا بسازیم. چرا؟ چون فیلـم ‏کوتاه سرمایه برگشتی ندارد، چون فیلم جالب ‏کوتاه حرفه ما نیست، تفننی است که هر چه‏کم هزینه ‏تر باشد، بهتر است.
۶) موقعیت اجتماعی:
فیلم زیبا سازان فیلم زیبا کوتاه هیچ‏گونه‏موقعیت اعتبار اجتماعی نیستند. یک‏فیلم جالب ساز موفق فیلم جذاب کوتاه معنایی ندارد.واقعا ً چه فرق ی وجود دارد بین یک‏فیلم جذاب ساز بهتر فیلم دیدنی کوتاه یک فیلم زیبا ساز بدفیلم دیدنی کوتاه؟ فیلـم ساز بهتر ی به کجا می‏رسدکه فیلم جالب ساز بد نیز بخواهد خودش را به آنجابکشاند؟ ترقی پیشرفت در فیلم دیدنی کوتاه‏مسئله‏ای کاملاً ذهنی است برای چه که بایستی پلکانی جهت صعود وجود داشته باشدوگرنه پیشرفت معنیش را از دست می‏دهد.جشنواره هرگز کافی نیست برای چه که یک‏هنرمند جایزه خودش را از اجتماع بگیردوگرنه چک میلیونی یک تندیس وتشویقهای دویست، سیصد آدم تنها غرورکاذب را در پی دارند و روح هنرمند راسیراب نمی‏کنند.
به همین است که تا تقی به توقی‏می‏خورد و کوره راهی باز می‏شود،فیلم جالب ساز فیلم زیبا کوتاه به سر خود را به وادی‏فیلم زیبا بلند پرتاب می‏کند تا با مخاطب واقعی‏روبرو شود.
… در نتیجه فیلم جالب کوتاه هیچ تعریفی رابرنمی‏تابد. فیلم دیدنی کوتاه شیر بی‏یال و دم است‏که توجیه هستی‏شناختی ندارد. آش‏شله‏قلمکاری است که ظاهراً فقط فقط به‏مذاق سازندگانش خوش می‏آید و با این‏اوصاف فیلم دیدنی کوتاه به جایی نخواهد رسید.
اما معتقدم که می‏توان از این وضع‏اسف‏انگیز رهایی یافت. آشتی با مخاطب‏عام تنها راه نجات است برای رسیدن به‏این مقصود فیلـم کوتاه باید در ماهیت خوددست به تغییراتی بزند.
تماشاگر و مخاطب عام اگر از پول و خود هزینه می‏کند، در عوض خواستارلذت و خوشگذرانی است و لذت نتیجه‏مصرف از داستان فرد .
چنانچه بتوانیم مخاطب عام را جذب کنیم،اکران خوب ی خواهیم داشت، اکران موفق ‏به اضافه ارضای روح هنرمند برگشت‏سرمایه را در پی دارد برگشت سرمایه به‏مفهوم امکان سرمایه‏گذاری است. با ورودسرمایه راه برای کار افراد متخصص‏باز می‏شود که پی آمد آن ارتقا سطح‏کیفی فیلم زیبا ها خواهد بود که این اکران‏خوب ی را بیشتر از پیش تضمین خواهد کرد.
فیلم دیدنی کوتاه می‏تواند همچون داستان‏کوتاه فیلم جالب کلیپها جایی جهت در دل‏مخاطب عام باز نماید به شرط آنکه در وهله‏اول مخاطب عام را هدف بگیرد و در وهله ‏بعد دلمشغول مخاطب ویِژگزینشه نیز باشد.
این راهی است پر از سنگلاخ اما به احتمال زیاد ًپیمودنی است.